Hıçkırık nasıl geçer? Hıçkırık neden olur?

Hıçkırık neden olur?

Hıçkırık diyafram kasının istemsiz kasılması yani spazm geçirmesi sonucunda meydana gelir. Kaslarınız kasıldığında ses telleri bir anda kapanır ve hıçkırık olarak tabir edilen ses çıkmaya başlar. Bir refleks olan olan hıçkırık sesi, göğüs ve karın boşluğunun arasında yer alan, bu boşlukları birbirinden ayıran diyaframın, istem dışı kasılmasıyla çıkar. Hıçkırık tuttuğunda bu kas, bir kasılma döngüsüne girer. Ses tellerinin bulunduğu gırtlak boşluğunun kapanmasıyla ve bu esnada alınan nefeslerin oluşturduğu ses ile birlikte ortaya çıkar. Hıçkırık süreleri kişiden kişiye değişir. Kimi zaman saatler süren hıçkırık nöbetlerine rastlanabilir. Hıçkırık oluşumuna çoğunlukla yemek yerken ya da gülerken istemsizce yutulan hava neden olur. 

En sık görülen hıçkırık sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Çok hızlı yemek,
• Çok fazla yemek veya içmek,
• Zararlı dumanları solumak ve bazı ilaçların yan etkileri

Nadir görülen sebepler ise; Diyaframı kontrol eden sinirleri tahriş eden hastalıklar, karın cerrahisi operasyonları ve beyin tümörüdür.

Hıçkırık nasıl geçer?

Peki hıçkırık nasıl geçer? Tüm insanlar sık sık hıçkırık turmasıyla karşılaşabilir ve bunlar birkaç saate yayılan nöbetlere dönüşebilir. Ancak 48 saatten fazla süren hıçkırık nöbetleri erkeklerde daha yaygındır. Hıçkırıklar henüz cenin halde anne karnında bile oluşabilir!

Çoğu hıçkırık vakası kısa sürede tedavi edilebilir. Çok nadir vakalarda hıçkırık tıbbi bir acil durum olma özelliği taşır. Hıçkırıklar üç saatten fazla sürdüğünde veya yemek, uyku gibi temel alışkanlıklarınızı rahatsız etmeye başladığında doktora görünmek tavsiye edilen bir durumdur.

Hıçkırığı geçirmek için ; Boyun bölgesine masaj yapmak, bu bölgede yer alan karotis adlı damarın rahatlamasına katkı sağlamaktadır. Bu sayede hıçkırık tutmasından kurtulmak mümkün olabilmektedir. Fakat boyun hassas bir bölge olduğu için masaj uygulamasının profesyonel bir elden yapılması doğru olacaktır.

Halk arasında genelde kullanılan hıçkırık tedavisi yöntemleri:

• Nefesinizi tutmak
• Hızlıca bir bardak su içmek
• Limon ısırmak
• Su ile gargara yapmak

Bunların yanında aniden korkutmak gibi yöntemler de halk arasında sıkça denenmektedir. Bir başka ilginç yöntem de; "Anneannemin yumurtalarını çaldım." cümlesini art arda tekrar etmektir. Bu cümleyi oluşturan harfleri çıkarmak için gereken nefes alışverişler siz farkında olmadan hıçkırığınızın geçmesine sebep olmaktadır.

Tüm bu yöntemlerin yanı sıra; masaj ve ilaç tedavisine rağmen hıçkırık devam ediyorsa hıçkırık nasıl geçer diye düşünmeniz doğaldır. Her ne kadar çok fazla rastlanmasa da böyle ciddi hıçkırık vakalarında hıçkırığın cerrahi bir müdahaleyle durdurulması söz konusu olabilir.

Bazı durumlarda nane çayı mucizevi etki yapmaktadır. Nanenin içindeki rahatlatıcı maddeler, hıçkırık başta olmak üzere diğer farklı sağlık sorunlarıyla da mücadelede iyi sonuçlar vermektedir. Taze naneyi direkt olarak çiğneyebileceğiniz gibi (toz nane değil, nane yaprağı) nane çayını içerek da hıçkırmaktan kurtulabilirsiniz. Nane çayını gün içerisinde birkaç defa içmeniz sizi hıçkırık illetinden kurtarabilir.

Göğse baskı yapmak da yine dikkatli bir şekilde uygulandığında sonuç vermektedir. Peki göğse baskı yaparak hıçkırık nasıl geçer? Şu adımları uygulayın:

• Oturma pozisyonu alın ve dizlerinizi göğsünüze kadar çekmeye çalışın.
• Beş dakika süresince bu pozisyonda kalmaya devam edin.
• Göğse dizlerinizle yapmış olduğunuz baskı sayesinde kısa süre içerisinde hıçkırıktan kurtulabilirsiniz.

Hıçkırığın Tıp bilimindeki yeri

Hıçkırık Tıpta singultus ya da senkronize diyafragmatik flutter olarak tanımlanır. 100'den fazla tıbbi nedeni olduğu bilinen hıçkırık, akciğerlere hızla çekilen havanın, yutkunma esnasında ses tellerinin bulunduğu soluk borusunun kapanmasını sağlayan epiglot kapakçığının birden kapanması sonucu oluşur. Hıçkırığı geçirmek adına halk arasında korkutmak ve su içmek gibi metodlar uygulansa da bu yöntemlerin tıbbi olarak kanıtlanmış herhangi bir karşılığı bulunmamaktadır.

Tıp hıçkırığı geçirmek için solunum manevralarını önermektedir. Bunlar arasında valsalva manevrası yani, ağız yoluyla nefes alındıktan sonra burun kapatılarak, hava ile burunda küçük bir basınç oluşturulması en çok tavsiye edilendir. Bu yöntem sayesinde kulak zarlarının dışa doğru hareket ettirilmesi sağlanır. Dikkatli bir şekilde uygulanması gereken bu yöntem sayesinde nefes alımı normale dönmektedir. Aksırmak, nefes tutmak da hıçkırığın geçmesine yardımcı solunum manevraları arasında sayılır. Bu sebeple hıçkırırken karabiber gibi, hapşırmaya yardımcı materyaller kullanılarak aksırma sağlanabilir. Birkaç aksıtıktan sonra hıçkırık kaybolmaktadır. Bir diğer yöntem olan, kateter yardımıyla üst yutak bölgesi olarak bilinen nazofarenksin uyarılması da hıçkırığın giderilmesinde etkilidir. Bu yöntem için önerilen metotlar şöyledir:

• Buzlu su ile gargara
• Toz şeker ya da sert bir ekmek parçası yutmak
• Limon ısmak

Ayrıca solunan havada karbondioksit miktarını artırmak için kısa aralıklarla kese kağıdı ve benzeri bir nesnenin içinde solumak da hıçkırığı ortandan kaldırmada yardımcı eylemlerdir. 

Hıçkırık hastalık habercisi olabilir dikkat!

Geçmeyen hıçkırık başta kalp ve diğer organlarda var olan bir hastalığın habercisi de olabilir. 48 saat ve daha uzun süren hıçkırıklar klinik öneme sahip patolojik vakalardır. Merkezi sinir sistemine ve sindirim sistemine bağlı hastalıkların varlığında da hıçkırık bir belirti olarak görülebilir. Merkezi sinir sistemi hastalıkları arasında inme, ensefalit yani beyin iltihaplanması, menenjit ve kafa travmaları bulunmaktadır. Yaygın olarak hıçkırığın eşlik ettiği sindirim sistemi hastalıkları şu şekilde sıralanabilir; reflü, gastrit, peptik ülser, pankreatit, safra kesesi hastalıkları ve aerofaji yani hızla yeme, içme ve anksiyeteye bağlı olarak istemsiz ve aşırı derecede hava yutulması.